[text-rms-personal-data-safe.git] / po / A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.tr.po

# SOME DESCRIPTIVE TITLE
# Copyright (C) YEAR Richard Stallman
# This file is distributed under the same license as the A radical proposal to keep your personal data safe package.
# FIRST AUTHOR <EMAIL@ADDRESS>, YEAR.
#
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: A radical proposal to keep your personal data safe n/a\n"
"POT-Creation-Date: 2018-04-17 04:24+0200\n"
"PO-Revision-Date: 2020-04-15 22:11+0000\n"
"Last-Translator: Oğuz Ersen <oguzersen@protonmail.com>\n"
"Language-Team: Turkish <https://hosted.weblate.org/projects/"
"rms-personal-data-safe/translation/tr/>\n"
"Language: tr\n"
"MIME-Version: 1.0\n"
"Content-Type: text/plain; charset=UTF-8\n"
"Content-Transfer-Encoding: 8bit\n"
"Plural-Forms: nplurals=2; plural=n != 1;\n"
"X-Generator: Weblate 4.0-dev\n"

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:2
msgid "A radical proposal to keep your personal data safe"
msgstr "Kişisel verilerinizi güvende tutmak için radikal bir öneri"

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:4
msgid "by Richard Stallman, 2018-04-03"
msgstr "Richard Stallman tarafından, 3 Nisan 2018"

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:8
#, no-wrap
msgid ""
"**The surveillance imposed on us today is worse than in the Soviet\n"
"Union. We need laws to stop this data being collected in the first\n"
"place.**\n"
msgstr ""
"**Bugün üzerimizde uygulanan gözetim Sovyetler Birliği'ndekinden daha\n"
"kötü durumda. Bu verilerin toplanmasını en baştan durdurmak için\n"
"kanunlara ihtiyacımız var.**\n"

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:15
msgid ""
"Journalists have been asking me whether the revulsion against the abuse of "
"[Facebook](https://www.theguardian.com/technology/2018/mar/31/big-data-lie-exposed-simply-blaming-facebook-wont-fix-reclaim-private-information)  "
"data could be a turning point for the campaign to recover privacy. That "
"could happen, if the public makes its campaign broader and deeper."
msgstr ""
"Gazeteciler bana [Facebook](https://www.theguardian.com/technology/2018/mar/"
"31/big-data-lie-exposed-simply-blaming-facebook-wont-fix-reclaim-private-"
"information) verilerinin kötüye kullanılmasına gösterilen tepkinin "
"mahremiyetin  geri kazanılması kampanyasında bir dönüm noktası olup "
"olamayacağını soruyor. Olabilir, eğer insanlar kampanyalarını daha kapsamlı "
"ve derin bir hale getirebilirlerse."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:21
msgid ""
"Broader, meaning extending to all surveillance systems, not just "
"[Facebook](https://www.theguardian.com/technology/facebook). Deeper, meaning "
"to advance from regulating the use of data to regulating the accumulation of "
"data. Because surveillance is so pervasive, restoring privacy is necessarily "
"a big change, and requires powerful measures."
msgstr ""
"Daha kapsamlı, sadece [Facebook](https://www.theguardian.com/technology/"
"facebook) değil tüm gözetleme sistemlerini dahil etmek anlamında. Daha "
"derin, verilerin kullanımını denetlemekten verilerin toplanmasını "
"denetlemeye geçmek anlamında. Gözetleme her tarafa yayılmış olduğu için, "
"mahremiyeti eski haline getirmek muhakkak büyük bir değişiklik olacaktır, ve "
"güçlü önlemler almayı gerektirmektedir."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:30
msgid ""
"The surveillance imposed on us today far exceeds that of the Soviet "
"Union. For freedom and democracy’s sake, we need to eliminate most of "
"it. There are so many ways to use data to hurt people that the only safe "
"database is the one that was never collected. Thus, instead of the EU’s "
"approach of mainly regulating how personal data may be used (in its [General "
"Data Protection Regulation](https://www.eugdpr.org/)  or GDPR), I propose a "
"law to stop systems from collecting personal data."
msgstr ""
"Bugün üzerimizde uygulanan gözetim Sovyetler Birliği'ndekinden çok daha kötü "
"durumda. Özgürlük ve demokrasi için, bunun büyük kısmını ortadan kaldırmak "
"zorundayız. İnsanlara zarar vermek için verileri kullanmanın birçok yolu "
"var, bu yüzden en güvenli veri tabanı hiç toplanmamış olandır. Bundan "
"dolayı, AB'nin genel olarak kişisel verilerin nasıl kullanılacağını "
"düzenleyen yaklaşımı yerine ([Genel Veri Koruma "
"Yönetmeliği](https://www.eugdpr.org/)  veya GDPR), ben sistemlerin kişisel "
"verileri toplamasını durduran bir kanun öneriyorum."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:36
msgid ""
"The robust way to do that, the way that can’t be set aside at the whim of a "
"government, is to require systems to be built so as not to collect data "
"about a person. The basic principle is that a system must be designed not to "
"collect certain data, if its basic function can be carried out without that "
"data."
msgstr ""
"Bunu yapmanın en sağlam yolu, bir hükümetin isteğiyle kenara "
"kaldırılamayacak bir yol, sistemlerin bir kişi hakkında veri toplamayacak "
"şekilde kurulmasını zorunlu kılmaktır. Temel prensip, bir sistem temel "
"fonksiyonunu veri olmadan yerine getirebiliyorsa o sistemin veri "
"toplamayacak şekilde tasarlanmasıdır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:40
msgid ""
"Data about who travels where is particularly sensitive, because it is an "
"ideal basis for repressing any chosen target. We can take the London trains "
"and buses as a case for study."
msgstr ""
"Kimin nereye seyahat ettiği özellikle çok hassas bir bilgidir, çünkü "
"herhangi bir seçilmiş hedefi baskılamak için ideal bir dayanaktır. Örnek "
"olarak Londra'daki trenleri ve otobüsleri alabiliriz."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:45
msgid ""
"The Transport for London digital payment card system centrally records the "
"trips any given Oyster or bank card has paid for. When a passenger feeds the "
"card digitally, the system associates the card with the passenger’s "
"identity. This adds up to complete surveillance."
msgstr ""
"Transport for London dijital ödeme kartı sistemi, herhangi bir Oyster ya da "
"banka kartıyla ödemesi yapılan bütün yolculukları merkezi bir şekilde kayıt "
"altına almaktadır. Bir yolcu kartı dijital olarak doldurduğunda, sistem "
"kartı yolcunun kimliğiyle ilişkilendirmektedir. Bu tamamıyla bir gözetim "
"anlamına gelmektedir."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:52
msgid ""
"I expect the transport system can justify this practice under the GDPR’s "
"rules. My proposal, by contrast, would require the system to stop tracking "
"who goes where. The card’s basic function is to pay for transport. That can "
"be done without centralising that data, so the transport system would have "
"to stop doing so. When it accepts digital payments, it should do so through "
"an anonymous payment system."
msgstr ""
"Ulaşım sisteminin bu durumu GDPR kuralları altında haklı gösterebileceğini "
"düşünüyorum. Benim teklifim, aksine, sistemin kimin nereye gittiğini takip "
"etmeyi bırakmasıdır. Kartın temel işlevi yolculuk için ödeme yapmaktır. Bu, "
"verileri merkezileştirmeden yapılabilir, bu yüzden ulaşım sistemi bunu "
"yapmaktan vazgeçmelidir. Dijital ödemeleri kabul ederken, bunu anonim bir "
"ödeme sistemi aracılığıyla yapmalıdır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:56
msgid ""
"Frills on the system, such as the feature of letting a passenger review the "
"list of past journeys, are not part of the basic function, so they can’t "
"justify incorporating any additional surveillance."
msgstr ""
"Sistemin süslü özellikleri, bir yolcunun geçmiş yolculuklarının listesini "
"görüntülemesine izin vermesi gibi, temel işlevin bir parçası değildir, bu "
"yüzden herhangi bir ilave gözetim yapılmasını haklı çıkarmaz."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:60
msgid ""
"These additional services could be offered separately to users who request "
"them. Even better, users could use their own personal systems to privately "
"track their own journeys."
msgstr ""
"Bu ilave hizmetler, talep eden kullanıcılara ayrı olarak sunulabilir. Daha "
"da iyisi, kullanıcılar yolculuklarını özel olarak takip etmek için kendi "
"kişisel sistemlerini kullanabilirler."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:66
msgid ""
"Black cabs demonstrate that a system for hiring cars with drivers does not "
"need to identify passengers. Therefore such systems should not be allowed to "
"identify passengers; they should be required to accept privacy-respecting "
"cash from passengers without ever trying to identify them."
msgstr ""
"Siyah taksiler, sürücülü araba kiralamak için bir sistemin yolcuların "
"kimliğini belirlemesine gerek olmadığını göstermektedir. Bu yüzden bu gibi "
"sistemlerin yolcuların kimliğini belirlemesine izin verilmemelidir; "
"yolculardan kimliklerini belirlemeye çalışmadan mahremiyete saygı duyan "
"nakit para kabul etmeleri zorunlu kılınmalıdır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:73
msgid ""
"However, convenient digital payment systems can also protect passengers’ "
"anonymity and privacy. We have already developed one: [GNU "
"Taler](https://taler.net/en/). It is designed to be anonymous for the payer, "
"but payees are always identified. We designed it that way so as not to "
"facilitate tax dodging. All digital payment systems should be required to "
"defend anonymity using this or a similar method."
msgstr ""
"Buna rağmen, kullanışlı dijital ödeme sistemleri de yolcuların gizliliğini "
"ve mahremiyetini koruyabilir. Biz zaten bir tane geliştirdik: [GNU "
"Taler](https://taler.net/en/). Ödemeyi yapanın anonim olması için "
"tasarlanmıştır, fakat ödemeyi alanlar her zaman bellidir. Vergi kaçırmaya "
"olanak sağlamaması için bu şekilde tasarladık. Bütün dijital ödeme "
"sistemlerinin bu veya benzer bir metodu kullanarak gizliliği koruması "
"zorunlu kılınmalıdır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:83
msgid ""
"What about security? Such systems in areas where the public are admitted "
"must be designed so they cannot track people. Video cameras should make a "
"local recording that can be checked for the next few weeks if a crime "
"occurs, but should not allow remote viewing without physical collection of "
"the recording. Biometric systems should be designed so they only recognise "
"people on a court-ordered list of suspects, to respect the privacy of the "
"rest of us. An unjust state is more dangerous than terrorism, and too much "
"security encourages an unjust state."
msgstr ""
"Peki ya güvenlik? Halka açık alanlardaki bu gibi sistemler insanları takip "
"etmeyecek şekilde tasarlanmalıdır. Video kameralar, bir suç meydana gelmesi "
"durumunda geriye dönük birkaç hafta boyunca kontrol edilebilecek yerel "
"kayıtlar yapmalıdır, fakat bu kayıtların fiziksel olarak alınmadan uzaktan "
"görüntülenmesine izin vermemelidir. Biyometrik sistemler, diğer herkesin "
"mahremiyetine saygı göstermesi için, sadece mahkeme emri ile şüpheliler "
"listesindeki insanları teshiş edecek şekilde tasarlanmalıdır. Adaletin "
"olmadığı bir ülke terörizmden daha tehlikelidir, ve çok fazla güvenlik "
"adaletsiz bir ülkeyi teşvik eder."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:89
msgid ""
"The EU’s GDPR regulations are well-meaning, but do not go very far. It will "
"not deliver much privacy, because its rules are too lax. They permit "
"collecting any data if it is somehow useful to the system, and it is easy to "
"come up with a way to make any particular data useful for something."
msgstr ""
"AB'nin GDPR düzenlemeleri iyi niyetlidir, fakat çok fazla ileriye "
"gitmemektedir. Kuralları çok gevşek olduğu için çok fazla mahremiyet "
"sağlamayacaktır. Eğer sisteme bir şekilde faydası varsa veri toplamaya izin "
"vermektedir, ve herhangi bir verinin birşeyler için faydalı olması için bir "
"yol bulmak çok kolaydır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:100
msgid ""
"The GDPR makes much of requiring users (in some cases) to give consent for "
"the collection of their data, but that doesn’t do much good. System "
"designers have become expert at manufacturing consent (to repurpose Noam "
"Chomsky’s phrase). Most users consent to a site’s terms without reading "
"them; a company that "
"[required](https://www.theguardian.com/technology/2014/sep/29/londoners-wi-fi-security-herod-clause)  "
"users to trade their first-born child got consent from plenty of users. Then "
"again, when a system is crucial for modern life, like buses and trains, "
"users ignore the terms because refusal of consent is too painful to "
"consider."
msgstr ""
"GDPR, kullanıcıların (bazı durumlarda) verilerinin toplanmasına onay "
"vermesini gerektirmektedir, fakat bu pek işe yaramamaktadır. Sistem "
"tasarımcıları onay almakta uzman olmuşlardır (Noam Chomsky’nin ifadesiyle). "
"Çoğu kullanıcı bir sitenin şartlarını okumadan onaylar; kullanıcılardan "
"karşılığında ilk doğan çocuklarını vermelerini  [zorunlu "
"kılan](https://www.theguardian.com/technology/2014/sep/29/londoners-wi-fi-"
"security-herod-clause) bir site birçok kullanıcıdan onay almıştır. Ve aynı "
"şekilde, bir sistem modern hayat için çok önemliyse, otobüsler ve trenler "
"gibi, kullanıcılar şartları görmezden gelmektedir çünkü onay vermemek "
"düşünülmeyecek kadar can sıkıcı olmaktadır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:103
msgid ""
"To restore privacy, we must stop surveillance before it even asks for "
"consent."
msgstr ""
"Mahremiyeti geri kazanmak için, onay bile istemeden önce gözetlemeye bir son "
"vermeliyiz."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:112
msgid ""
"Finally, don’t forget the software in your own computer. If it is the "
"non-free software of Apple, Google or Microsoft, it [spies on you "
"regularly](https://gnu.org/malware/). That’s because it is controlled by a "
"company that won’t hesitate to spy on you. Companies tend to lose their "
"scruples when that is profitable. By contrast, free (libre)  software is "
"[controlled by its "
"users](https://gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html). "
"That user community keeps the software honest."
msgstr ""
"Son olarak, kendi bilgisayarınızdaki yazılımı unutmayın. Eğer Apple, Google "
"ya da Microsoft'un özgür olmayan yazılımı ise, [sizin hakkınızda düzenli "
"olarak casusluk yapmaktadır](https://www.gnu.org/proprietary/"
"proprietary.tr.html). Bunun nedeni sizin hakkınızda casusluk yapmaktan "
"çekinmeyecek şirketler tarafından kontrol edilmeleridir. Kar söz konusu "
"olduğunda şirketler ahlaki ilkelerini kaybetme eğilimi göstermektedirler. "
"Tam aksine, özgür yazılım [kullanıcıları tarafından kontrol "
"edilmektedir](https://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-"
"important.tr.html). Bu kullanıcı topluluğu yazılımın dürüst olarak kalmasını "
"sağlamaktadır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:117
msgid ""
"Richard Stallman is president of the Free "
"[Software](https://www.theguardian.com/technology/software)  Foundation, "
"which launched the development of a free/libre operating system GNU."
msgstr ""
"Richard Stallman, özgür işletim sistemi GNU'nun geliştirilmesini başlatan, "
"Özgür [Yazılım](https://www.theguardian.com/technology/software)  Vakfı'nın "
"başkanıdır."

#. type: Plain text
#: A_radical_proposal_to_keep_your_personal_data_safe.md:123
msgid ""
"Copyright 2018 Richard Stallman. Released under [Creative Commons "
"Attribution NoDerivatives License "
"4.0](https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/).  The original English "
"version was published in [The "
"Guardian](https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/apr/03/facebook-abusing-data-law-privacy-big-tech-surveillance)  "
"2018-04-03."
msgstr ""
"Telif Hakkı 2018 Richard Stallman. [Creative Commons Atıf-Türetilemez "
"Lisansı 4.0](https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr) altında "
"yayınlanmıştır.  Orijinal İngilizce versiyonu [The "
"Guardian](https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/apr/03/facebook-"
"abusing-data-law-privacy-big-tech-surveillance) adresinde yayınlanmıştır.  3 "
"Nisan 2018."