-<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"><title>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</title><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.79.1"><style type="text/css">
-body { background-image: url('images/draft.png');
- background-repeat: no-repeat;
- background-position: top left;
- /* The following properties make the watermark "fixed" on the page. */
- /* I think that's just a bit too distracting for the reader... */
- /* background-attachment: fixed; */
- /* background-position: center center; */
- }</style></head><body bgcolor="white" text="black" link="#0000FF" vlink="#840084" alink="#0000FF"><div lang="en" class="article"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a name="index"></a>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</h2></div><div><div class="authorgroup"><div class="author"><h3 class="author"><span class="firstname">Cory</span> <span class="surname">Doctorow</span></h3></div></div></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Cory Doctorow</p></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Petter Reinholdtsen</p></div><div><div class="legalnotice"><a name="idm18"></a><p>
+<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"><title>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</title><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.79.1"></head><body bgcolor="white" text="black" link="#0000FF" vlink="#840084" alink="#0000FF"><div lang="en" class="article"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a name="index"></a>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</h2></div><div><div class="authorgroup"><div class="author"><h3 class="author"><span class="firstname">Cory</span> <span class="surname">Doctorow</span></h3></div></div></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Cory Doctorow</p></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Petter Reinholdtsen</p></div><div><div class="legalnotice"><a name="idm18"></a><p>
Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru Autor:
Cory Doctorow.
</p><p>
Wydawca: Petter Reinholdtsen.
</p><p>
- ISBN 978-82-93828-XX-X (oprawa twarda)
+ <a class="ulink" href="http://www.hungry.com/~pere/publisher/" target="_top">http://www.hungry.com/~pere/publisher/</a>.
</p><p>
- ISBN 978-82-93828-XX-X (oprawa papierowa)
+ ISBN 978-82-93828-XX-X (oprawa miękka)
</p><p>
ISBN 978-82-93828-XX-X (ePub)
</p><p>
Ta książka jest dostępna w sprzedaży na <a class="ulink" href="https://www.lulu.com/" target="_top">https://www.lulu.com/</a>.
- </p><p>
- Jeśli znajdziesz literówkę, błąd lub masz inne uwagi na temat poprawienia
-tekstu, proszę zaktualizuj to na <a class="ulink" href="https://hosted.weblate.org/projects/rms-personal-data-safe/how-to-destroy-surveillance-capitalism/nb_NO/" target="_top">https://hosted.weblate.org/projects/rms-personal-data-safe/how-to-destroy-surveillance-capitalism/nb_NO/</a>.
</p><p>
<span class="inlinemediaobject"><img src="images/cc-some-rights-reserved.png" align="middle" height="38" alt="Creative Commons, Pewne prawa zastrzeżone"></span>
</p><p>
Ta książka jest wydana na licencji Creative Commons. Licencja ta pozwala na
-dowolny użytek tej pracy tak długo, dopóki podane jest jej autorstwo i nie
-jest rozpowszechniany żaden materiał pochodny. Więcej informacji na temat
-tej licencji znajdziesz na <a class="ulink" href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/" target="_top">https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/</a>.
+dowolny użytek tej pracy tak długo, jak długo podane jest jej autorstwo i
+nie jest rozpowszechniany żaden materiał pochodny. Więcej informacji na
+te
mat tej licencji znajdziesz na <a class="ulink" href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/" target="_top">https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/</a>.
</p></div></div></div><hr></div><div class="toc"><p><b>Table of Contents</b></p><dl class="toc"><dt><span class="sect1"><a href="#the-net-of-a-thousand-lies">Sieć tysięcy kłamstw</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#digital-rights-activism-a-quarter-century-on">Aktywizm praw cyfrowych, krótka historia 25 lat działalności</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#tech-exceptionalism-then-and-now">Wyjątkowość Technologii, dawniej i obecnie</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#dont-believe-the-hype">Nie wierz 'szumom' medialnym</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#what-is-persuasion">Co to jest przekonywanie?</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#segmenting">1. Segmentacja</a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#deception">2. Podstęp</a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#domination">3. Dominacja</a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#bypassing-our-rational-faculties">4. Omijanie naszych racjonalnych zdolności</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#if-data-is-the-new-oil-then-surveillance-capitalisms-engine-has-a-leak">Jeśli dane są nowym paliwem, to silnik kapitalistycznych systemów nadzoru ma
wyciek</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#what-is-facebook">Co to jest Facebook?</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#monopoly-and-the-right-to-the-future-tense">Monopol i prawo do czasu przyszłego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#search-order-and-the-right-to-the-future-tense">Porządek wyszukiwania i prawo do czasu przyszłego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#monopolists-can-afford-sleeping-pills-for-watchdogs">Monopoliści mogą sobie pozwolić na proszki nasenne dla strażników</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#privacy-and-monopoly">Prywatność a monopol</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#ronald-reagan-pioneer-of-tech-monopolism">Ronald Reagan, pionier monopolizmu technologicznego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#steering-with-the-windshield-wipers">Sterowanie za pomocą wycieraczek przedniej szyby</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#surveillance-still-matters">Systemy nadzoru mają ciągle znaczenie</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#dignity-and-sanctuary">Godność i sanktuarium</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#afflicting-the-afflicted">Dręczenie udręczonych</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#any-data-you-collect-and-retain-will-eventually-leak">Jakiekolwiek dane, które zbierasz i przetwarzasz, kiedyś w końcu wyciekną</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#critical-tech-exceptionalism-is-still-tech-exceptionalism">Przełomowa wyjątkowość technologiczna jest nadal technologiczną
wyjątkowością</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#how-monopolies-not-mind-control-drive-surveillance-capitalism-the-snapchat-story">Jak monopole, a nie kontrola umysłu, sterują kapitalizmen opartym na
systemach nadzoru: historia Snapchat</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#a-monopoly-over-your-friends">Monopol sprawowany nad twoimi przyjaciółmi</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#fake-news-is-an-epistemological-crisis">Fałszywe wiadomości to oznaka kryzysu epistemologicznego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#tech-is-different">Technologia jest czymś odmiennym</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#ownership-of-facts">Własność faktów</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#persuasion-works-slowly">Przekonywanie działa… powoli</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#paying-wont-help">Płacenie nie pomoże</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#an-ecology-moment-for-trustbusting"><span class="quote">“<span class="quote"> ekologia</span>”</span> chwila na zerwanie zaufania</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#make-big-tech-small-again">Spraw, aby 'Big Tech' stała się ponownie 'małą' technologią</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#goto-10">20 GOTO 10</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#up-and-through">W górę i na wylot</a></span></dt></dl></div><div class="sect1"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a name="the-net-of-a-thousand-lies"></a>Sieć tysięcy kłamstw</h2></div></div></div><p>
- Najbardziej zaskakującą kwestią w dziedzinie powtórnych narodzin płaskich
-Ziemian w 21 wieku jest to, jak szeroko rozpowszechnione są przeciwko nim
+ Najbardziej zaskakującą kwestią w dziedzinie powtórnych narodzin `płaskich`
+Ziemian w XXI wieku jest to, jak szeroko rozpowszechnione są przeciwko nim
dowody. Można teraz zrozumieć, jak przed wiekami ludzie, którzy nigdy nie
-mieli okazji zobaczyć Ziemi z orbity ziemskiej, mogli dojść do
-zdroworozsądkowego przekonania, że Ziemia - wyglądająca na płaską - jest
+mieli okazji zobaczyć Ziemi z orbity ziemskiej, mogli dojść do przekonania,
+opartego na zdrowym rozsądku, że Ziemia - wyglądająca na płaską - jest
faktycznie, płaska.
</p><p>
Lecz dzisiaj, gdy szkoły podstawowe rutynowo podczepiają do balonów kamery
jeśli chcemy, aby ludzie poważnie podchodzili do zmian klimatycznych, możemy
skłonić grupę Grety Thunberg do wyrażenia wymownych, namiętnych argumentów w
sposób publiczny, przez co zdobędzie ona nasze serca i umysły, lub możemy
-poczekać na powódź, ogień, palące się słońce i pandemie, aby przemówiła za
+poczekać na powódź, ogień, palące słońce i pandemie, aby przemówiła za
nami. W praktyce prawdopodobnie będziemy musieli zrobić jedno i drugie: im
więcej będziemy gotować, palić, topić i marnować, tym łatwiej będzie Grecie
Thunberg nas przekonać.
ludziom, którzy mają przynajmniej podstawową świadomość faktów obalających
te teorie.
</p><p>
- Anti-vax has been around since the first vaccines, but the early
-anti-vaxxers were pitching people who were less equipped to understand even
-the most basic ideas from microbiology, and moreover, those people had not
-witnessed the extermination of mass-murdering diseases like polio, smallpox,
-and measles. Today’s anti-vaxxers are no more eloquent than their forebears,
-and they have a much harder job.
- </p><p>
- So can these far-fetched conspiracy theorists really be succeeding on the
-basis of superior arguments?
- </p><p>
- Some people think so. Today, there is a widespread belief that machine
-learning and commercial surveillance can turn even the most fumble-tongued
-conspiracy theorist into a svengali who can warp your perceptions and win
-your belief by locating vulnerable people and then pitching them with
-A.I.-refined arguments that bypass their rational faculties and turn
-everyday people into flat Earthers, anti-vaxxers, or even Nazis. When the
-RAND Corporation <a class="ulink" href="https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR400/RR453/RAND_RR453.pdf" target="_top">blames
-Facebook for <span class="quote">“<span class="quote">radicalization</span>”</span></a> and when Facebook’s role
-in spreading coronavirus misinformation is <a class="ulink" href="https://secure.avaaz.org/campaign/en/facebook_threat_health/" target="_top">blamed on
-its algorithm</a>, the implicit message is that machine learning and
-surveillance are causing the changes in our consensus about what’s true.
- </p><p>
- After all, in a world where sprawling and incoherent conspiracy theories
-like Pizzagate and its successor, QAnon, have widespread followings,
-<span class="emphasis"><em>something</em></span> must be afoot.
- </p><p>
- But what if there’s another explanation? What if it’s the material
-circumstances, and not the arguments, that are making the difference for
-these conspiracy pitchmen? What if the trauma of living through
-<span class="emphasis"><em>real conspiracies</em></span> all around us — conspiracies among
-wealthy people, their lobbyists, and lawmakers to bury inconvenient facts
-and evidence of wrongdoing (these conspiracies are commonly known as
-<span class="quote">“<span class="quote">corruption</span>”</span>) — is making people vulnerable to conspiracy
-theories?
- </p><p>
- If it’s trauma and not contagion — material conditions and not ideology —
-that is making the difference today and enabling a rise of repulsive
-misinformation in the face of easily observed facts, that doesn’t mean our
-computer networks are blameless. They’re still doing the heavy work of
-locating vulnerable people and guiding them through a series of
-ever-more-extreme ideas and communities.
- </p><p>
- Belief in conspiracy is a raging fire that has done real damage and poses
-real danger to our planet and species, from epidemics <a class="ulink" href="https://www.cdc.gov/measles/cases-outbreaks.html" target="_top">kicked off by vaccine
-denial</a> to genocides <a class="ulink" href="https://www.nytimes.com/2018/10/15/technology/myanmar-facebook-genocide.html" target="_top">kicked
-off by racist conspiracies</a> to planetary meltdown caused by
-denial-inspired climate inaction. Our world is on fire, and so we have to
-put the fires out — to figure out how to help people see the truth of the
-world through the conspiracies they’ve been confused by.
- </p><p>
- But firefighting is reactive. We need fire
-<span class="emphasis"><em>prevention</em></span>. We need to strike at the traumatic material
-conditions that make people vulnerable to the contagion of conspiracy. Here,
-too, tech has a role to play.
+ Antyszczepionkowcy pojawiali się już od czasu wynalezienia pierwszych
+szczepionek, lecz pierwsi z nich byli ludźmi słabo przygotowanymi do
+zrozumienia nawet najbardziej podstawowych kwestii mikrobiologii, a –
+ponadto - ludzie ci nie byli świadkami masowej eksterminacji, spowodowanej
+takimi morderczymi chorobami, jak polio, ospa czy odra. Dzisiejsi
+przeciwnicy szczepień nie są bardziej elokwentni niż ich przodkowie, a mają
+znacznie cięższą pracę.
+ </p><p>
+ A więc, czy ci wyrafinowani zwolennicy teorii spiskowych mogą, tak naprawdę,
+odnieść sukces w oparciu o lepsze argumenty?
+ </p><p>
+ Niektórzy ludzie myślą, że tak. Obecnie panuje powszechne przekonanie, że
+uczenie maszynowe i komercyjne systemy inwigilacji mogą zmienić nawet
+najbardziej nieudolnego teoretyka spiskowego w `swengali`, osobę, która może
+wypaczyć czyjeś spostrzeżenia i zdobyć jego /jej zaufanie, lokalizując osoby
+wrażliwe, a następnie przedstawiając im wyrafinowane argumenty Sztucznej
+Inteligencji, omijające racjonalne umiejętności ludzi i zmieniające ich w
+`płaskich` Ziemian, przeciwników szczepień, a nawet nazistów. Gdy the RAND
+Corporation <a class="ulink" href="https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR400/RR453/RAND_RR453.pdf" target="_top">oskarża
+Facebook'a za <span class="quote">“<span class="quote">radykalizację</span>”</span></a>, kiedy Facebook'a oskarża
+się o rozpowszechnianie dezinformacji na temat koronawirusa, <a class="ulink" href="https://secure.avaaz.org/campaign/en/facebook_threat_health/" target="_top">a jest to
+spowodowane jego algorytmem</a>, to domyślnym przesłaniem jest fakt, że
+uczenie maszynowe i systemy inwigilacyjnego nadzoru powodują zmiany w naszym
+konsensusie wobec tego, co jest prawdą.
+ </p><p>
+ W końcu, w świecie, w którym rozległe i niespójne teorie spiskowe, takie jak
+Pizzagate i jej nastepczyni, QAnon, mają szeroko rozpowszechnionych
+następców, <span class="emphasis"><em>coś</em></span>, musi trwać nadal.
+ </p><p>
+ Lecz co zrobić, jeśli jest inne wytłumaczenie? Jeśli są to warunki
+materialne, a nie argumenty, stanowiące różnicę dla tych wygadanych
+zwolenników konspiracji? A co, jeśli trauma spowodowana życiem w
+<span class="emphasis"><em>rzeczywistych konspiracjach</em></span> wszystkiego wokół nas —
+konspiracjach ludzi bogatych, ich lobbystów i prawników, ukrywających
+niewygodne fakty i dowody wykróczeń (te konspiracje są powszechnie znane
+jako <span class="quote">“<span class="quote">korupcja</span>”</span> — tworzy ludzi podatnych na teorie
+konspiracyjne?
+ </p><p>
+ Jeśli to trauma, materialne uwarunkowania a nie „zaraza” ideologiczna
+stanowią dziś różnicę i umożliwiają tworzenienie odpychających dezinformacji
+w obliczu łatwo obserwowalnych faktów, nie oznacza to jeszcze, że nasze
+sieci komputerowe są bez winy. Nadal wykonują one ciężką pracę, polegającą
+na lokalizowaniu osób bezbronnych i prowadzeniu ich przez serię coraz
+bardziej ekstremalnych pomysłów i społeczności.
+ </p><p>
+ Wiara w konspirację to szalejący pożar, który wyrządził już rzeczywiste
+szkody i stał się realnym zagrożeniem dla naszej planety i jej gatunków w
+wyniku epidemii <a class="ulink" href="https://www.cdc.gov/measles/cases-outbreaks.html" target="_top">rozpoczętej odmową
+szczepień</a> poprzez ludobójstwa <a class="ulink" href="https://www.nytimes.com/2018/10/15/technology/myanmar-facebook-genocide.html" target="_top">wywołane
+przez rasistowskich konspiratorów</a>. Prowadzi to do planetarnego
+stapiającego wszystko tygla, spowodowanego bezczynnością, zainspirowaną
+zaprzeczeniem problemu klimatycznego. Nasz świat płonie, więc musimy ugasić
+pożary, aby dowiedzieć się, jak pomóc ludziom w zobaczeniu prawdy o świecie
+poprzez spiski, które ich zmyliły.
+ </p><p>
+ Ale gaszenie pożarów jest ma reaktywny charakter. Musimy
+także<span class="emphasis"><em>zapobiegać</em></span> pożarom. Musimy uderzyć w traumatyczne
+warunki materialne, które czynią ludzi podatnymi na zarażenie
+konspiracją. Tutaj również technologia ma do odegrania ważną rolę.
</p><p>
There’s no shortage of proposals to address this. From the EU’s <a class="ulink" href="https://edri.org/tag/terreg/" target="_top">Terrorist Content Regulation</a>,
which requires platforms to police and remove <span class="quote">“<span class="quote">extremist</span>”</span>
projects / text-destroy-surveillance.git / blobdiff