-<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"><title>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</title><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.79.1"><meta name="description" content="Our devices and services gather most of the data that the NSA mines for its surveillance project. We pay for these devices and the services they connect to, and then we painstakingly perform the data-entry tasks associated with logging facts about our lives, opinions, and preferences. Thanks to Big Tech, Surveillance capitalism is everywhere. This is not because it is really good at manipulating our behaviour, or the rogue abuse of corporate power. It is the result of unchecked monopolism and the abusive behavior it abets. It is the system working as intended and expected. Cory Doctorow has written an extended critique of Shoshana Zuboff's The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power, with a non-magical analysis of the problem leading to a different proposal for a solution."><style type="text/css">
-body { background-image: url('images/draft.png');
- background-repeat: no-repeat;
- background-position: top left;
- /* The following properties make the watermark "fixed" on the page. */
- /* I think that's just a bit too distracting for the reader... */
- /* background-attachment: fixed; */
- /* background-position: center center; */
- }</style></head><body bgcolor="white" text="black" link="#0000FF" vlink="#840084" alink="#0000FF"><div lang="en" class="article"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a name="index"></a>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</h2></div><div><div class="authorgroup"><div class="author"><h3 class="author"><span class="firstname">Cory</span> <span class="surname">Doctorow</span></h3></div></div></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Cory Doctorow</p></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Petter Reinholdtsen</p></div><div><div class="legalnotice"><a name="idm18"></a><p>
+<html><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8"><title>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</title><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.79.1"></head><body bgcolor="white" text="black" link="#0000FF" vlink="#840084" alink="#0000FF"><div lang="en" class="article"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a name="index"></a>Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru</h2></div><div><div class="authorgroup"><div class="author"><h3 class="author"><span class="firstname">Cory</span> <span class="surname">Doctorow</span></h3></div></div></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Cory Doctorow</p></div><div><p class="copyright">Copyright © 2020 Petter Reinholdtsen</p></div><div><div class="legalnotice"><a name="idm18"></a><p>
Jak zniszczyć kapitalizm oparty na inwigilacyjnych systemach nadzoru Autor:
Cory Doctorow.
</p><p>
Wydawca: Petter Reinholdtsen.
</p><p>
- ISBN 978-82-93828-XX-X (oprawa twarda)
+ <a class="ulink" href="http://www.hungry.com/~pere/publisher/" target="_top">http://www.hungry.com/~pere/publisher/</a>.
</p><p>
- ISBN 978-82-93828-XX-X (oprawa papierowa)
+ ISBN 978-82-93828-XX-X (oprawa miękka)
</p><p>
ISBN 978-82-93828-XX-X (ePub)
</p><p>
Ta książka jest dostępna w sprzedaży na <a class="ulink" href="https://www.lulu.com/" target="_top">https://www.lulu.com/</a>.
- </p><p>
- Jeśli znajdziesz literówkę, błąd lub masz inne uwagi na temat poprawienia
-tekstu, proszę zaktualizuj to na <a class="ulink" href="https://hosted.weblate.org/projects/rms-personal-data-safe/how-to-destroy-surveillance-capitalism/nb_NO/" target="_top">https://hosted.weblate.org/projects/rms-personal-data-safe/how-to-destroy-surveillance-capitalism/nb_NO/</a>.
</p><p>
<span class="inlinemediaobject"><img src="images/cc-some-rights-reserved.png" align="middle" height="38" alt="Creative Commons, Pewne prawa zastrzeżone"></span>
</p><p>
Ta książka jest wydana na licencji Creative Commons. Licencja ta pozwala na
-dowolny użytek tej pracy tak długo, dopóki podane jest jej autorstwo i nie
-jest rozpowszechniany żaden materiał pochodny. Więcej informacji na temat
-tej licencji znajdziesz na <a class="ulink" href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/" target="_top">https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/</a>.
- </p></div></div><div><div class="abstract"><p class="title"><b>Abstract</b></p><p>
- Our devices and services gather most of the data that the NSA mines for its
-surveillance project. We pay for these devices and the services they connect
-to, and then we painstakingly perform the data-entry tasks associated with
-logging facts about our lives, opinions, and preferences.
- </p><p>
- Thanks to Big Tech, Surveillance capitalism is everywhere. This is not
-because it is really good at manipulating our behaviour, or the rogue abuse
-of corporate power. It is the result of unchecked monopolism and the
-abusive behavior it abets. It is the system working as intended and
-expected. Cory Doctorow has written an extended critique of Shoshana
-Zuboff's The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at
-the New Frontier of Power, with a non-magical analysis of the problem
-leading to a different proposal for a solution.
+dowolny użytek tej pracy tak długo, jak długo podane jest jej autorstwo i
+nie jest rozpowszechniany żaden materiał pochodny. Więcej informacji na
+temat tej licencji znajdziesz na <a class="ulink" href="https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/" target="_top">https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/</a>.
</p></div></div></div><hr></div><div class="toc"><p><b>Table of Contents</b></p><dl class="toc"><dt><span class="sect1"><a href="#the-net-of-a-thousand-lies">Sieć tysięcy kłamstw</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#digital-rights-activism-a-quarter-century-on">Aktywizm praw cyfrowych, krótka historia 25 lat działalności</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#tech-exceptionalism-then-and-now">Wyjątkowość Technologii, dawniej i obecnie</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#dont-believe-the-hype">Nie wierz 'szumom' medialnym</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#what-is-persuasion">Co to jest przekonywanie?</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#segmenting">1. Segmentacja</a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#deception">2. Podstęp</a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#domination">3. Dominacja</a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#bypassing-our-rational-faculties">4. Omijanie naszych racjonalnych zdolności</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#if-data-is-the-new-oil-then-surveillance-capitalisms-engine-has-a-leak">Jeśli dane są nowym paliwem, to silnik kapitalistycznych systemów nadzoru ma
wyciek</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#what-is-facebook">Co to jest Facebook?</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#monopoly-and-the-right-to-the-future-tense">Monopol i prawo do czasu przyszłego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#search-order-and-the-right-to-the-future-tense">Porządek wyszukiwania i prawo do czasu przyszłego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#monopolists-can-afford-sleeping-pills-for-watchdogs">Monopoliści mogą sobie pozwolić na proszki nasenne dla strażników</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#privacy-and-monopoly">Prywatność a monopol</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#ronald-reagan-pioneer-of-tech-monopolism">Ronald Reagan, pionier monopolizmu technologicznego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#steering-with-the-windshield-wipers">Sterowanie za pomocą wycieraczek przedniej szyby</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#surveillance-still-matters">Systemy nadzoru mają ciągle znaczenie</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#dignity-and-sanctuary">Godność i sanktuarium</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#afflicting-the-afflicted">Dręczenie udręczonych</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#any-data-you-collect-and-retain-will-eventually-leak">Jakiekolwiek dane, które zbierasz i przetwarzasz, kiedyś w końcu wyciekną</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#critical-tech-exceptionalism-is-still-tech-exceptionalism">Przełomowa wyjątkowość technologiczna jest nadal technologiczną
wyjątkowością</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#how-monopolies-not-mind-control-drive-surveillance-capitalism-the-snapchat-story">Jak monopole, a nie kontrola umysłu, sterują kapitalizmen opartym na
systemach nadzoru: historia Snapchat</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#a-monopoly-over-your-friends">Monopol sprawowany nad twoimi przyjaciółmi</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#fake-news-is-an-epistemological-crisis">Fałszywe wiadomości to oznaka kryzysu epistemologicznego</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#tech-is-different">Technologia jest czymś odmiennym</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#ownership-of-facts">Własność faktów</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#persuasion-works-slowly">Przekonywanie działa… powoli</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#paying-wont-help">Płacenie nie pomoże</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#an-ecology-moment-for-trustbusting"><span class="quote">“<span class="quote"> ekologia</span>”</span> chwila na zerwanie zaufania</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#make-big-tech-small-again">Spraw, aby 'Big Tech' stała się ponownie 'małą' technologią</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#goto-10">20 GOTO 10</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#up-and-through">W górę i na wylot</a></span></dt></dl></div><div class="sect1"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a name="the-net-of-a-thousand-lies"></a>Sieć tysięcy kłamstw</h2></div></div></div><p>
- Najbardziej zaskakującą kwestią w dziedzinie powtórnych narodzin płaskich
-Ziemian w 21 wieku jest to, jak szeroko rozpowszechnione są przeciwko nim
+ Najbardziej zaskakującą kwestią w dziedzinie powtórnych narodzin `płaskich`
+Ziemian w XXI wieku jest to, jak szeroko rozpowszechnione są przeciwko nim
dowody. Można teraz zrozumieć, jak przed wiekami ludzie, którzy nigdy nie
-mieli okazji zobaczyć Ziemi z orbity ziemskiej, mogli dojść do
-zdroworozsądkowego przekonania, że Ziemia - wyglądająca na płaską - jest
+mieli okazji zobaczyć Ziemi z orbity ziemskiej, mogli dojść do przekonania,
+opartego na zdrowym rozsądku, że Ziemia - wyglądająca na płaską - jest
faktycznie, płaska.
</p><p>
Lecz dzisiaj, gdy szkoły podstawowe rutynowo podczepiają do balonów kamery
jeśli chcemy, aby ludzie poważnie podchodzili do zmian klimatycznych, możemy
skłonić grupę Grety Thunberg do wyrażenia wymownych, namiętnych argumentów w
sposób publiczny, przez co zdobędzie ona nasze serca i umysły, lub możemy
-poczekać na powódź, ogień, palące się słońce i pandemie, aby przemówiła za
+poczekać na powódź, ogień, palące słońce i pandemie, aby przemówiła za
nami. W praktyce prawdopodobnie będziemy musieli zrobić jedno i drugie: im
więcej będziemy gotować, palić, topić i marnować, tym łatwiej będzie Grecie
Thunberg nas przekonać.
ludziom, którzy mają przynajmniej podstawową świadomość faktów obalających
te teorie.
</p><p>
- Anti-vax has been around since the first vaccines, but the early
-anti-vaxxers were pitching people who were less equipped to understand even
-the most basic ideas from microbiology, and moreover, those people had not
-witnessed the extermination of mass-murdering diseases like polio, smallpox,
-and measles. Today’s anti-vaxxers are no more eloquent than their forebears,
-and they have a much harder job.
- </p><p>
- So can these far-fetched conspiracy theorists really be succeeding on the
-basis of superior arguments?
- </p><p>
- Some people think so. Today, there is a widespread belief that machine
-learning and commercial surveillance can turn even the most fumble-tongued
-conspiracy theorist into a svengali who can warp your perceptions and win
-your belief by locating vulnerable people and then pitching them with
-A.I.-refined arguments that bypass their rational faculties and turn
-everyday people into flat Earthers, anti-vaxxers, or even Nazis. When the
-RAND Corporation <a class="ulink" href="https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR400/RR453/RAND_RR453.pdf" target="_top">blames
-Facebook for <span class="quote">“<span class="quote">radicalization</span>”</span></a> and when Facebook’s role
-in spreading coronavirus misinformation is <a class="ulink" href="https://secure.avaaz.org/campaign/en/facebook_threat_health/" target="_top">blamed on
-its algorithm</a>, the implicit message is that machine learning and
-surveillance are causing the changes in our consensus about what’s true.
- </p><p>
- After all, in a world where sprawling and incoherent conspiracy theories
-like Pizzagate and its successor, QAnon, have widespread followings,
-<span class="emphasis"><em>something</em></span> must be afoot.
- </p><p>
- But what if there’s another explanation? What if it’s the material
-circumstances, and not the arguments, that are making the difference for
-these conspiracy pitchmen? What if the trauma of living through
-<span class="emphasis"><em>real conspiracies</em></span> all around us — conspiracies among
-wealthy people, their lobbyists, and lawmakers to bury inconvenient facts
-and evidence of wrongdoing (these conspiracies are commonly known as
-<span class="quote">“<span class="quote">corruption</span>”</span>) — is making people vulnerable to conspiracy
-theories?
- </p><p>
- If it’s trauma and not contagion — material conditions and not ideology —
-that is making the difference today and enabling a rise of repulsive
-misinformation in the face of easily observed facts, that doesn’t mean our
-computer networks are blameless. They’re still doing the heavy work of
-locating vulnerable people and guiding them through a series of
-ever-more-extreme ideas and communities.
- </p><p>
- Belief in conspiracy is a raging fire that has done real damage and poses
-real danger to our planet and species, from epidemics <a class="ulink" href="https://www.cdc.gov/measles/cases-outbreaks.html" target="_top">kicked off by vaccine
-denial</a> to genocides <a class="ulink" href="https://www.nytimes.com/2018/10/15/technology/myanmar-facebook-genocide.html" target="_top">kicked
-off by racist conspiracies</a> to planetary meltdown caused by
-denial-inspired climate inaction. Our world is on fire, and so we have to
-put the fires out — to figure out how to help people see the truth of the
-world through the conspiracies they’ve been confused by.
- </p><p>
- But firefighting is reactive. We need fire
-<span class="emphasis"><em>prevention</em></span>. We need to strike at the traumatic material
-conditions that make people vulnerable to the contagion of conspiracy. Here,
-too, tech has a role to play.
+ Antyszczepionkowcy pojawiali się już od czasu wynalezienia pierwszych
+szczepionek, lecz pierwsi z nich byli ludźmi słabo przygotowanymi do
+zrozumienia nawet najbardziej podstawowych kwestii mikrobiologii, a –
+ponadto - ludzie ci nie byli świadkami masowej eksterminacji, spowodowanej
+takimi morderczymi chorobami, jak polio, ospa czy odra. Dzisiejsi
+przeciwnicy szczepień nie są bardziej elokwentni niż ich przodkowie, a mają
+znacznie cięższą pracę.
+ </p><p>
+ A więc, czy ci wyrafinowani zwolennicy teorii spiskowych mogą, tak naprawdę,
+odnieść sukces w oparciu o lepsze argumenty?
+ </p><p>
+ Niektórzy ludzie myślą, że tak. Obecnie panuje powszechne przekonanie, że
+uczenie maszynowe i komercyjne systemy inwigilacji mogą zmienić nawet
+najbardziej nieudolnego teoretyka spiskowego w `swengali`, osobę, która może
+wypaczyć czyjeś spostrzeżenia i zdobyć jego /jej zaufanie, lokalizując osoby
+wrażliwe, a następnie przedstawiając im wyrafinowane argumenty Sztucznej
+Inteligencji, omijające racjonalne umiejętności ludzi i zmieniające ich w
+`płaskich` Ziemian, przeciwników szczepień, a nawet nazistów. Gdy the RAND
+Corporation <a class="ulink" href="https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR400/RR453/RAND_RR453.pdf" target="_top">oskarża
+Facebook'a za <span class="quote">“<span class="quote">radykalizację</span>”</span></a>, kiedy Facebook'a oskarża
+się o rozpowszechnianie dezinformacji na temat koronawirusa, <a class="ulink" href="https://secure.avaaz.org/campaign/en/facebook_threat_health/" target="_top">a jest to
+spowodowane jego algorytmem</a>, to domyślnym przesłaniem jest fakt, że
+uczenie maszynowe i systemy inwigilacyjnego nadzoru powodują zmiany w naszym
+konsensusie wobec tego, co jest prawdą.
+ </p><p>
+ W końcu, w świecie, w którym rozległe i niespójne teorie spiskowe, takie jak
+Pizzagate i jej nastepczyni, QAnon, mają szeroko rozpowszechnionych
+następców, <span class="emphasis"><em>coś</em></span>, musi trwać nadal.
+ </p><p>
+ Lecz co zrobić, jeśli jest inne wytłumaczenie? Jeśli są to warunki
+materialne, a nie argumenty, stanowiące różnicę dla tych wygadanych
+zwolenników konspiracji? A co, jeśli trauma spowodowana życiem w
+<span class="emphasis"><em>rzeczywistych konspiracjach</em></span> wszystkiego wokół nas —
+konspiracjach ludzi bogatych, ich lobbystów i prawników, ukrywających
+niewygodne fakty i dowody wykróczeń (te konspiracje są powszechnie znane
+jako <span class="quote">“<span class="quote">korupcja</span>”</span> — tworzy ludzi podatnych na teorie
+konspiracyjne?
+ </p><p>
+ Jeśli to trauma, materialne uwarunkowania a nie „zaraza” ideologiczna
+stanowią dziś różnicę i umożliwiają tworzenienie odpychających dezinformacji
+w obliczu łatwo obserwowalnych faktów, nie oznacza to jeszcze, że nasze
+sieci komputerowe są bez winy. Nadal wykonują one ciężką pracę, polegającą
+na lokalizowaniu osób bezbronnych i prowadzeniu ich przez serię coraz
+bardziej ekstremalnych pomysłów i społeczności.
+ </p><p>
+ Wiara w konspirację to szalejący pożar, który wyrządził już rzeczywiste
+szkody i stał się realnym zagrożeniem dla naszej planety i jej gatunków w
+wyniku epidemii <a class="ulink" href="https://www.cdc.gov/measles/cases-outbreaks.html" target="_top">rozpoczętej odmową
+szczepień</a> poprzez ludobójstwa <a class="ulink" href="https://www.nytimes.com/2018/10/15/technology/myanmar-facebook-genocide.html" target="_top">wywołane
+przez rasistowskich konspiratorów</a>. Prowadzi to do planetarnego
+stapiającego wszystko tygla, spowodowanego bezczynnością, zainspirowaną
+zaprzeczeniem problemu klimatycznego. Nasz świat płonie, więc musimy ugasić
+pożary, aby dowiedzieć się, jak pomóc ludziom w zobaczeniu prawdy o świecie
+poprzez spiski, które ich zmyliły.
+ </p><p>
+ Ale gaszenie pożarów jest ma reaktywny charakter. Musimy
+także<span class="emphasis"><em>zapobiegać</em></span> pożarom. Musimy uderzyć w traumatyczne
+warunki materialne, które czynią ludzi podatnymi na zarażenie
+konspiracją. Tutaj również technologia ma do odegrania ważną rolę.
</p><p>
There’s no shortage of proposals to address this. From the EU’s <a class="ulink" href="https://edri.org/tag/terreg/" target="_top">Terrorist Content Regulation</a>,
which requires platforms to police and remove <span class="quote">“<span class="quote">extremist</span>”</span>
projects / text-destroy-surveillance.git / blobdiff